Tüm dünyayı ve ülkemizi etkisi altına alan koronavirüs salgını sebebiyle, bazı sektörler oldukça zor günler geçiriyor. Bu da sektör çalışanlarının çalışma koşullarını olumsuz etkiliyor. Aktif hizmet vermeyi dönemsel olarak durduran ya da daha az personelle, daha kısıtlı sürelerde hizmet verme kararı alan işyerleri, uygun koşulları karşılamaları durumunda kısa çalışma ödeneğine başvurabiliyor.
İş Bankası blog olarak özellikle son dönemde en çok merak edilen konulardan olan kısa çalışma ödeneği hakkındaki tüm bilgileri bu yazımızda derledik.
Kısa Çalışma Ödeneği Nedir?
Kısa çalışma ödeneği; ekonomik, sektörel sebepler ya da bölgesel krizler nedeniyle, işyerindeki haftalık çalışma sürelerinin en az üçte bir oranında azaltılması veya süreklilik koşulu aranmaksızın işyerinde faaliyetin tamamen veya kısmen en az bir ay süreyle durdurulması hallerinde, işyerinde üç ayı aşmamak üzere sigortalılara çalışamadıkları dönem için gelir desteği sağlayan bir uygulamadır.
Çalışanın kısa çalışma ödeneği almaya hak kazanması durumunda, ödeme İşsizlik Sigortası Fonu aracılığıyla PTT şubelerince her ayın 5’inde direkt çalışan adına yapılır. Sigortalının çalıştığı sürenin ücreti ise işveren tarafından verilir.
İşverenlerin Koronavirüs Etkili Kısa Çalışma Talebinde Bulunma Süreci
Birçok ülkede etkisini gösteren koronavirüs salgını dikkate alınarak, ülkemizde "Dışsal etkilerden kaynaklanan dönemsel durumlardan ileri gelen zorlayıcı sebep" kapsamında kısa çalışma uygulaması başlatılmıştır.
Koronavirüsten olumsuz etkilenen ve iş hacmi azalan işveren, e-Devlet üzerinden kısa çalışma başvurusu yapabilmektedir. Başvuru sürecinin bir an önce sonuçlanabilmesi için işverenin koronaviristen olumsuz etkilendiğine dair belgeleri de başvurusuna eklemesi faydalı olacaktır.
Bu belgeler;
Çalışma süresinin azaltıldığını veya faaliyetin kısmen/tamamen durdurulduğunu ortaya koyan belgeler (örneğin: ücret bordroları, puantaj kayıtları, üretimin, hizmetin ve/veya ihracatın azaldığına, siparişlerin ve/veya sözleşmelerin iptal edildiğine dair vb. belgeler)
Resmi makamlar tarafından faaliyeti durdurulan işyerleri kapsamında olduğuna dair diğer belgeler.
Kısa çalışma uygulamasından yararlanılabilmesi için işyerinde kısa çalışma uygulanan dönemde 4857 sayılı İş Kanunu’nun 25’inci maddesinin birinci fıkrasının (II) numaralı bendinde yer alan sebepler dışında bir gerekçeyle işveren tarafından işçi çıkarılmaması gerekmektedir.
İşveren Kısa Çalışma Talebinin Sonucunu Nasıl Öğrenebilir?
İşverenler başvuru sonucunu e-Devlet üzerinden takip edebilir. Covid-19 sebebiyle işverenlerin yaptıkları kısa çalışma başvuruları için, uygunluk tespitinin tamamlanması beklenmeksizin, işverenlerin beyanı doğrultusunda kısa çalışma ödemesi gerçekleştirilir. İşverenin hatalı bilgi ve belge vermesi nedeniyle yapılan fazla ve yersiz ödemeler, yasal faizi ile birlikte işverenden tahsil edilir.
Çalışan Hangi Koşullarda Kısa Çalışma Ödeneğinden Yaralanabilir?
Çalışanın, kısa çalışma ödeneğine başvuru yapılabilmesi için işverenin İŞKUR kaydı olmalıdır.
Çalışan iş yerinde fiilen çalışmaya devam etmeli ve SGK gün şartlarını taşımalıdır.
Çalışanın son 3 yıl içinde 450 gün primi olmalı ve son 60 gün kesintisiz prim ödemesi yapılmış olmalıdır.
İşveren çalışanı “normal çalışma” süresinden daha fazla çalıştırmamalıdır. Ayrıca işçinin çalışmadığı dönemler için SGK günü de işlemeyecektir.
Kısa çalışma uygulaması konusunda Yönetim Kurulu Kararı alınmalı ve çalışanlara bu konu hakkında gerekli tüm bilgiler aktarılmalıdır.
Kısa çalışma, uygun bulunması durumunda, başvuru tarihinde devreye girecek ama ilk hafta ödemesi işveren tarafından yapılacaktır. İşlerin normal sürecine girmesi öncesinde (6 gün) işveren, İŞKUR’a bildirimde bulunmalıdır.
İşveren bu süreçte çalışanı işten çıkarmamalıdır. Kısa çalışma ödeneği en fazla 3 ay alınabilmektedir.
Kısa çalışma ödeneği alan işçinin çalışılmayan hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil günlerine ilişkin ücret ve kısa çalışma ödeneği miktarı, kısa çalışma yapılan süreyle orantılı olarak işveren ve İŞKUR tarafından ödenir.
Emekli çalışanların, kısa çalışma ödeneğinden faydalanması mümkün değildir.
Kısa Çalışmanın Erken Sona Ermesi
İşveren, kısa çalışma uygulaması devam ederken, normal çalışma sürecine geri dönmesi durumunda bunu İŞKUR’a, varsa toplu iş sözleşmesi tarafı işçi sendikasına ve işçilerine altı iş günü öncesinde yazılı olarak bildirmek zorundadır.
Aksi bir durum olursa ve işveren normal çalışma faaliyetlerine geçtiğini bildirmezse, bu süreçte yapılan ödemeler yasal faizi ile işverenden tahsil edilir.
Ayrıca, kısa çalışma yapan işveren, işçilerin çalışma sürelerine ilişkin kayıtları tutmak ve bu kayıtların talep edilmesi halinde belgeleri ilgi kurum ile paylaşmak zorundadır.
Kısa Çalışma Ödeneği Hangi Durumlarda Sona Erer?
Kısa ödeme ödeneği alındığı esnada;
Farklı bir işe girme
Herhangi bir kurumdan emekli olma ve yaşlılık maaşı almaya başlama
Herhangi bir sebeple silah altına alınma
Bir kanundan doğan çalışma ödevi
İşinden ayrılma ya da geçici iş görmezlik ödeneğinin başlaması durumlarında ödenek sona erer.
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. İşbu blog sayfası aracılığı ile sunulan tavsiyelere dayanarak alınan/alınacak yatırım kararlarının ve yapılan/yapılacak alım satım vb. işlemlerinden ve bu işlemlerin olası neticelerinden Türkiye İş Bankası A.Ş. herhangi bir surette sorumlu değildir.