İnsanlık tarihini incelediğimizde, çağlar boyunca insan ırkını daha iyi bir noktaya getiren ve hayatımızı kolaylaştıran birçok buluş ile karşılaşırız. Buluş dendiğinde çoğu kişinin aklına erkek mucitler gelse de aslında tarih boyunca oldukça işlevsel icatlar geliştirmiş ve insanlığın hizmetine sunmuş birçok kadın mucidimiz bulunuyor.
İş Bankası Blog olarak 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü yaklaşırken kadınların hayatlarımıza ne kadar büyük değerler kattığını bir kez daha gözler önüne sermek istedik ve geçmişten günümüze kadınların insanlık tarihine hediye ettiği bazı buluşları derledik.
Bilgisayar Yazılımı
Evet, bilgisayar yazılımını icat eden kişi bir kadın. Gerçek adı Augusta Ada King olan ve
Ada Lovelace adıyla bilinen matematikçi ve yazar, 1815 – 1852 yılları arasında İngiltere’de yaşamıştır. O yıllarda, günümüzdeki kadar gelişmiş bir bilgisayar teknolojisi olmasa da günümüz bilgisayarlarına ilham olan ilk karmaşık makineler bu dönemde üretilmeye başlanmıştır.
Ada Lovelace, karmaşık makinelerin en önemli örnekleri arasında gösterilen Analitik Motor için bir algoritma hazırlamıştır. Bu algoritma, bir makine tarafından çalıştırılması amacıyla hazırlanmış ilk yazılım olarak kabul ediliyor. Bu da Ada Lovelace’a ilk bilgisayar programcısı ünvanını kazandırıyor.
Bilinen ilk bilgisayar diline ''Ada'' denir. Bu ad Ada Lovelace'ın anısına verilmiştir ve hala kullanılmaktadır.
Wİ-Fİ
Özellikle içinde bulunduğumuz pandemi sürecinde Wi-Fi, hepimizin hayatını büyük oranda kolaylaştırıyor ve internete bağlanarak birçok işimizi hızlıca halletmemizi sağlıyor. Peki bu harika icadı bir kadının keşfettiğini biliyor muyduk?
İkinci Dünya Savaşı döneminde bir oyuncu olan
Hedy Lamarr, Müttefik Devletlere yardım etmeye ve savaşa girmeye karar vererek oyunculuk kariyerini bıraktı.
Lamarr’ın Wi-Fi’nin temel taşını icat etme yolculuğu ise, donanmanın radyo kontrollü sistemlerde zorluk yaşadığını duymasıyla başladı. Eksen güçlerinin radyo mesajlarını çözmesini zorlaştıran, frekansları sürekli değiştiren bir sistem yaratmayı amaçlayan buluşu, donanmanın sistemini daha gizli hale getirmeyi hedefliyordu.
Lamarr sonraki süreçte Wi-Fi'ın patentini aldı fakat bu projeyi hayata geçiremedi. Buluşu, hak ettiği değeri yaklaşık 50 yıl sonra görebildi.
Hastalık Haritası Çıkaran Dövme
Ülkemizin yetiştirdiği en yetenekli bilim insanlarından biri olan
Dr. Canan Dağdeviren, 1985’te İstanbul’da doğmuştur ve Harvard Üniversitesi’ne “Genç Akademi Üyesi” olarak kabul edilen ilk Türk’tür. On saniyeden daha kısa bir zamanda, vücutta yerleştirildiği bölgenin hastalık haritasını çıkaran bir cihaz geliştiren Dağdeviren, bu icatta annesinden ilham aldığını söylüyor. Annesinin, yüz kremlerinin gerçekten işe yarayıp yaramadığını merak edip Dağdeviren’e bunu tespit edebilecek bir alet geliştirip geliştiremeyeceğini sorması üzerine, Dağdeviren de vücutta yapıştırıldığı bölgenin hastalık haritasını çıkaran aleti icat etmiş.
Aletin ilk klinik çalışmaları Arizona’da deri kanseri hastaları üzerinde yapıldı ve gayet başarılı sonuçlar elde edildi.
Giyilebilir Kalp Pili
Canan Dağdeviren’in bir diğer icadı ise kalbe, akciğere ve diyaframa yapıştırılabilen giyilebilir kalp pili. Günümüzde kalp pili ameliyatları yapılıyor ancak bu pillerin bir kullanım ömrü oluyor. Bu süre dolduğunda ise tüm mekanizmanın zorlu bir ameliyat ile yenilenmesi gerekiyor. Dağdeviren’in geliştirdiği pil, tam da bu noktada daha işlevsel ve kalıcı bir çözüm getirip enerjisini kendi üretiyor.
Bu icadında da dedesinin henüz 28 yaşında kalp yetmezliğinden hayatını kaybetmiş olmasından etkilenerek daha küçük bir çocukken kalp sorunu olan insanlar için çalışmalar yapacağına dair kendisine verdiği söz etkili olmuş Hedeflediği gibi kendisi 28 yaşına gelmeden de bu sözünü tutmuş.
Kanser Teşhisinde Çığır Açan Buluş
Kanserin teşhisinde çığır açan bir buluş icat eden 1985 doğumlu genç bilim insanı
Dr. Naşide Gözde Durmuş, sadece bir cihaz ve 1 damla kan ile 20 dakikada kanser teşhisi yapılabilmesinin önünü açtı.
Uluslararası Genç Liderler ve Girişimciler Derneği (JCI) tarafından düzenlenen 'Dünyanın En Başarılı 20 Genci' listesinde de adı bulunan Naşide Gözde Durmuş, günümüz teknolojisinde hastalıkların daha hızlı ve daha ucuz yöntemlerle teşhis edilebileceğine dikkat çekerek, eskiden üretilmiş tahlil yöntemleri yerine modern yöntemler kullanmak fikrinden yola çıkarak gerçekleştirdiği bu buluşu ile kanser araştırmalarında gelişmeler kaydedilmesine büyük katkı sağlamış oldu.
Güneş Enerjisiyle Isıtma Sistemi
Günümüzde, daha temiz ve yaşanabilir bir dünya için yenilenebilir enerji kaynaklarının önemi gittikçe artıyor. Bu noktada güneş enerjisi en çok kullanılan ve döngüsel ekonomiye büyük katkı sunan enerji türlerinden biri olarak karşımıza çıkıyor.
Güneş enerjisi depolama sistemlerinin kurucularından biri olarak kabul edilen ve Güneş Kraliçesi olarak anılan
Dr. Maria Telkes, kendisi gibi başarılı bir kadın olan mimar
Eleanor Raymond ile birlikte tamamen güneş enerjisiyle ısıtılan ilk evi 1940’lı yıllarda inşa etmiştir.
İkinci Dünya Savaşı döneminde Telkes’in çalışmaları ABD hükümetinin dikkatini çekmiş ve onu Bilimsel Araştırma ve Geliştirme Ofisi’ne sivil danışman olarak görevlendirmişlerdir. Telkes bu süreçte de, askerlerin zor koşullarda temiz suya erişebilmeleri amacıyla enerji ile çalışan suyu tuzdan arındırma makinesi icat etmiştir. Uzmanlığını yardıma muhtaç insanlar için de kullanan Telkes, kurak bölgelerde yaşayan insanların kullanmaları için geliştirdiği, güneş enerjisiyle ısıtılabilen fırını da çalışmaları arasına eklemiştir.
Buzdolabı
Her icat, içinde bulunduğu dönemin koşullarını daha iyi bir noktaya getirmek amacıyla ortaya çıkıyor. Bizim bugün hayatımızda olmadığı bir dönemi dahi düşünmediğimiz, yiyecekleri uzun süre muhafaza etmemizi sağlayan ve israfı önleyen elektrikli buzdolabı, 1914 yılında
Florence Parpart tarafından icat edildi.
Parpart, günlük hayatı kolaylaştıracak icatlar geliştirme noktasında elektrikli buzdolabı ile yetinmeyerek sokak temizleme makinesinin de patentini aldı. 1900’lü yıllarda bu aleti pazarladı ve birçok ABD şehrinde satışlar yaptı.
Geçmişten günümüze hayata değer katan tüm kadınların 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü’nü kutlarız. Fikirleri ve emekleriyle ekonomiye katılmak isteyen girişimci kadınlarımızın her zaman yanındayız. İş Bankası olarak kadın girişimcilerimize sunduğumuz destekleri
buradan inceleyebilirsiniz.
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti,yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. İşbu blog sayfası aracılığı ile sunulan tavsiyelere dayanarak alınan/alınacak yatırım kararlarının ve yapılan/yapılacak alım satım vb. işlemlerinden ve bu işlemlerin olası neticelerinden Türkiye İş Bankası A.Ş. herhangi bir surette sorumlu değildir.