Alışverişten eğitime, iletişimden eğlenceye, ekonomiden iş yaşamına kadar pek çok konuda internetten destek alarak hayatımızı kolaylaştırıyoruz. Ancak internet, sadece iyi ve olumlu amaçlar sebebiyle kullanılmıyor. Kişisel güvenliğinizi tehdit eden internet dolandırıcılığı, pek çok kişinin hem maddi hem de manevi şekilde zarar görmesine neden olur. Yazımızı okuyarak internet dolandırıcılığı nedir, bu konuda alabileceğiniz önlemler nelerdir öğrenebilirsiniz.
İnternet Dolandırıcılığı Nedir?
Çeşitli uygulamalar ve yöntemler ile online hizmetlerden yararlanan kişilerden maddi ve manevi şekilde yararlanmayı amaçlayan tüm teşebbüsler, internet dolandırıcılığı olarak adlandırılır. İnternet dolandırıcılığı, çeşitli türlerde karşımıza çıkabilir. Gelin, en sık karşılaşılan internet dolandırıcılığı türlerine bir göz atalım.
Kişisel Verilerin Çalınması ve Kötüye Kullanılması
E-posta, SMS, sosyal medya hesaplarının mesajlaşma alanları gibi aracılarla iletilen linkler, mesajlar ile kimlik ve hesap bilgileri çalınabilir. Sonrasında ise bu bilgiler, para karşılığında satılabilir ya da doğrudan kötü amaçlar için kullanılabilir.
Kurumsal Kimlik Taklidi
İnternet dolandırıcıları, kimi zaman banka ya da devlet kurumlarının isimlerini kullanarak kişileri mağdur edebilir. Kişiyi bir banka çalışanı gibi arayıp online bankacılık hesap bilgilerine ulaşabilir, sonrasında ise kredi kartı ya da banka hesaplarını doğrudan istismar edebilirler. Kimi zaman da polis, savcılık gibi devlet makamlarından aradıklarını iddia edip doğrudan para talebinde bulunurlar.
Fidye ve Kötü Amaçlı Yazılımlar ile Veri İhlali
İnternet dolandırıcılığında en çok kullanılan araçlardan biri de fidye yazılımlardır. Bu yazılımlar ile verilere el koyulur, ardından verileri geri teslim etmek için çeşitli taleplerde bulunulur. Kötü amaçlı diğer yazılımlarla ise cihazlar ele geçirilip devre dışı bırakılabilir ya da cihazlardaki kişisel veriler çalınabilir. Kötü amaçlı yazılımlar ile de kişisel ya da kurumsal verilerin saklandığı güvenli alanlara sızılır. Sonrasında veriler çalınır ve para karşılığında güvenilir olmayan kişiler ile paylaşılabilir.
Kredi Kartı Dolandırıcılığı
En çok kullanılan internet dolandırıcılık yöntemleri arasında kredi kartı dolandırıcılığı da yer alır. Dolayısıyla son yıllarda pek çok kişinin kullandığı online alışveriş sitelerinin güvenilir olması büyük önem taşır. Zira online alışverişlerin ödeme aşamasında kredi kartı bilgileri kopyalanabilir. Sonrasında bu bilgiler yüklü miktarda alışveriş yapmak ya da para çekmek için kullanılır.
Ödül ve Tebrik Mesajlarıyla Dolandırıcılık
İnternet dolandırıcıları; ödül, hediye kazandığınızı belirten ve olumlu mesajlar içeren e-posta ya da SMS’ler ile kişisel verilere ulaşılabilir. Ödül ya da hediye kazanmak uğruna kişiler, dolandırıcıların tuzağına düşebilir. Kimi zaman sosyal medya hesaplarının ele geçirilmesi nedeniyle tanıdığınız kişilerin kimliğine bürünen dolandırıcılar, sizden para talebinde de bulunabilir. Bazı dolandırıcılar ise para ya da çeşitli hediyeler göndererek önce sizi ikna eder, ardından talep ettikleri bilgileri kötü amaçla kullanır.
İnternet Dolandırıcılığına Karşı Ne Yapılır, Hangi Önlemler Alınmalıdır?
Dijitalde güvenli gezmek, güvenli bir şekilde işlem yapmak ve tüm bu dolandırıcılık türlerinin ortaya çıkaracağı pek çok olumsuz durumdan korunmak için çeşitli önlemler alabilirsiniz. İnternet dolandırıcılığı için ne yapılır öğrenmek için aşağıdaki önlemlere göz atabilirsiniz.
- Kişisel bilgilerinizi, cihaz şifrelerinizi ve online hesap bilgilerinizi yabancılarla paylaşmayın.
- Online işlemler için kullandığınız güçlü şifreler belirleyin. Doğum günü gibi özel gün tarihlerinden isminizin ya da sevdiklerinizin isminin yer aldığı tahmin edilebilir şifreler oluşturmamaya özen gösterin.
- Yeni bir cihaz aldığınızda eski cihazınızdaki tüm verileri silin ve eski cihazınızı fabrika ayarlarına geri döndürün.
- İnternet bağlantınızın güvenli olduğundan emin olun ve güçlü bir şifre belirleyin.
- Ara ara Wi-Fi ağınıza bağlanan cihazları kontrol edin, yabancı bir cihaz gördüğünüzde şifrenizi mutlaka değiştirin.
- Bir güvenlik ya da antivirüs yazılımından destek alın, cihazlarınızı güncel tutmaya özen gösterin.
- Dışarıdayken farklı bir Wi-Fi ağına bağlandığınızda bu ağ bağlantısı ile hangi bilgilerinizin paylaşıldığını öğrenin. Güvenilir olmayan ağlara bağlanmayın.
- Çeşitli devlet kurumlarından geldiği iddia edilen online para transferi ya da hesap bilgilerinin paylaşılması gibi talepleri dikkate almayın.
- Online alışverişlerinizi bilinen, büyük markaların web sitelerinden yapın. Adını ilk kez duyduğunuz ya da TLS, SSL gibi güvenlik sertifikaları bulunmayan alışveriş sitelerini kullanmayın.
- Ödeme sayfalarında web sitesi adreslerinin “https” ile başladığından emin olun.
- Tanımadığınız kişilerden gelen e-posta ya da SMS’lerde bulunan linklere tıklamayın. Bu mesajlarda yer alan formları doldurmayın.
- Yakınlarınızdan gelen şüpheli sosyal medya ya da e-postalarında istenenleri yapmadan önce yakınlarınızı arayın. Hesabı ele geçirilmiş ve kötü amaçlar için kullanılıyor olabilir.
- İnternet bankacılığı dolandırıcılığı için sizi arayan, hesabınızın çalındığını söyleyen kişilere itibar etmeyin. Bu tip durumların önüne geçmek için sakıncalı bulduğunuz numaraları bankanıza ya da savcılığa bildirin.
- Online bankacılık şifrelerinizi banka yetkilileri dahil kimseyle paylaşmayın.
- Kredi kartı ekstrelerinizi dikkatli bir şekilde kontrol edin. Eğer ekstrede sizin yapmadığınız bir alışveriş bulunuyorsa hemen bankanızla iletişime geçin.
- Adını yeni duyduğunuz ve daha önce işlem yapmadığınız bir web sitesine üye olmadan önce gizlilik politikası metnini mutlaka okuyun.
- Tüm bu önlemler konusunda sadece sizin bilgi sahibi olmanız yetmez. İnternet dolandırıcılığına dair özellikle çocukları ve yaşlıları bilgilendirin. Ailenizin tüm üyelerinin bu maddelerin tümünden haberdar olmasını sağlayın.
İnternet dolandırıcılığı için alınabilecek önlemler konusunda bilgi sahibi olarak internetten yaptığınız tüm işlemleri daha güvenli hale getirebilir, online bankacılık başta olmak üzere internetin sağladığı tüm kolaylıklardan gönül rahatlığıyla yararlanabilirsiniz.
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. İşbu blog sayfası aracılığı ile sunulan tavsiyelere dayanarak alınan/alınacak yatırım kararlarının ve yapılan/yapılacak alım satım vb. işlemlerinden ve bu işlemlerin olası neticelerinden Türkiye İş Bankası A.Ş. herhangi bir surette sorumlu değildir.