Sürdürülebilirlik, günümüzde gittikçe önem kazanan kavramlardan biri olarak karşımıza çıkıyor. Kullan – at döneminin popülerliğini yitirdiği ve hem şirketlerin hem de toplumun ve bireylerin sürdürülebilirlik ile ilgili bilinçlendiği bu süreçte
geri dönüşüm ve
yeniden kullanım kavramlarından da sıkça söz ediyoruz.
İş Bankası blog olarak bu yazımızda “Geri dönüşüm nedir?”, “Yeniden kullanım nedir?”, “Geri dönüşüm ve yeniden kullanım örnekleri nelerdir?” sorularını cevaplandıracağız.
Geri Dönüşüm Nedir?
Geri dönüşüm, atık malzemelerin toplanması, işlenmesi ve dönüştürülerek yeni ürünlerin üretilmesi sürecini ifade eder. Bu süreç, kullanılmış veya atık malzemelerin çevreye zarar vermesini engellemeye ve doğal kaynakların korunmasına katkıda bulunmaya yardımcı olur. Geri dönüşüm, atıkların tekrar kullanılabilir hale getirilmesi ve kaynakların daha verimli bir şekilde kullanılması için önemlidir.
Geri dönüşümün temel adımları şunları içerir:
1- Toplama: İlk adım, atık malzemelerin toplanmasıdır. Toplama işlemi; evlerden, iş yerlerinden, okullardan ve toplumdan elde edilen geri dönüşüm ürünlerinin çeşitli toplama noktalarında bir araya getirilmesidir. Atık malzemeler, geri dönüşüm tesislerine taşınmak üzere ayrı toplanır.
2- Ayrıştırma ve İşleme: Toplanan malzemeler geri dönüşüm tesislerine taşınır. Burada, malzemeler farklı türlerine ve kompozisyonlarına göre ayrıştırılır. Örneğin, plastikler, cam, metal ve kağıt ürünleri ayrılır. Malzemeler temizlenir, öğütülür, eritilir veya diğer işlemlere tabi tutulur.
3- Dönüştürme: İşlenen malzemeler, yeni ürünlerin üretimi için kullanılır. Örneğin, geri dönüşmüş plastikler, yeni plastik ürünlerin üretiminde kullanılabilir. Geri dönüşüm malzemeleri, çeşitli endüstrilerde, inşaat sektöründe, ambalaj endüstrisinde ve daha birçok alanda kullanılabilir.
4- Ürün Üretimi: Dönüştürülen malzemeler, yeni ürünlerin üretilmesinde kullanılır. Bu ürünler arasında geri dönüşümlü kağıt ürünleri, geri dönüşümlü plastik ürünler, geri dönüşümlü cam ürünler ve daha fazlası bulunur.
Yeniden Kullanım Nedir?
Yeniden kullanım, atık maddelerin veya ürünlerin orijinal işlevlerini koruyarak tekrar kullanılması işlemidir. Bu yaklaşım, atıkların azaltılması, kaynakların daha verimli kullanılması ve çevreye daha az zarar verilmesi amacıyla kullanılır. Yeniden kullanım, atık hiyerarşisinin en üstünde yer alır. Atıkların geri dönüştürülmeden önce, mümkünse yeniden kullanılması önerilir.
Yeniden kullanımın temel özellikleri şunlardır:
1- Orijinal İşlevin Korunması: Yeniden kullanım, atık ürünlerin orijinal işlevlerini korumasını gerektirir. Ürünler, onarılabilir veya temizlenir ve sonra tekrar aynı amaçla veya benzer amaçlarla kullanılabilir.
2- Atık Azaltma: Yeniden kullanım, atık miktarını azaltmaya yardımcı olur. Bu, çöp depolama alanlarına gitmeyen veya geri dönüşüm işlemine tabi tutulmayan malzemelerin sayısını azaltır.
3- Kaynakların Korunması: Yeniden kullanım, yeni ürünlerin üretimi için gerekli olan doğal kaynakların tüketilmesini azaltır. Bu, enerji tasarrufuna ve çevresel sürdürülebilirliğe katkıda bulunur.
Geri Dönüşüm ve Yeniden Kullanım Aynı Anda Olabilir mi?
Sürdürülebilir atık yönetimi stratejileri arasında hem geri dönüşüm hem de yeniden kullanımın uygulanması, atık miktarının azaltılması ve doğal kaynakların korunması açısından oldukça etkili bir yaklaşımdır.
Geri dönüşüm, atıkların işlenip yeni ürünlere dönüştürülmesini içerir, bu da kullanılmış materyalin atık döngüsünü kırmaz. Yeniden kullanım ise atık ürünlerin orijinal işlevlerini koruyarak tekrar kullanılmasını ifade eder. Bu, ürünlerin ömrünü uzatır ve kaynakların daha verimli bir şekilde kullanılmasını teşvik eder.
Geri dönüşüm ve yeniden kullanımın aynı anda uygulanması şu şekilde gerçekleşebilir:
1- Atıkların Kaynağında Ayrılması: Atıkların kaynağında, örneğin evlerde veya iş yerlerinde, geri dönüşümleri için uygun malzemeler (örneğin, kağıt, cam, plastik) ayrı toplanır ve geri dönüşüm tesislerine gönderilir.
2- Yeniden Kullanım: Atıkların diğer kısmı, uygun olanlar yeniden kullanılmak üzere temizlenir, onarılır ve tekrar kullanılır. Örneğin, kullanılmış mobilyaların tadilatı ve satışı.
3- Geri Dönüşüm: Diğer atıklar geri dönüşüm tesislerine gönderilir ve işlenerek yeni ürünlere dönüştürülür.
Bu şekilde, atıklar hem yeniden kullanılarak orijinal işlevlerini sürdürebilir hem de geri dönüşüm ile yeniden ürünlere dönüştürülerek yeni ürünlerin üretimine katkıda bulunabilir. Bu, atık miktarının azaltılmasına, doğal kaynakların korunmasına ve enerji tasarrufuna katkıda bulunur. Bu nedenle, hem geri dönüşüm hem de yeniden kullanımın birlikte uygulanması sürdürülebilir atık yönetimi için etkili bir stratejidir.
Geri Dönüşüm ve Yeniden Kullanım Örnekleri
Cam, kâğıt, metal, alüminyum, piller ve elektronik atıklar, plastik ürünler, tekstil ve ahşap ürünleri, organik atıklar, araç lastikleri ve kauçuk malzemeler, bitkisel yağlar ve motor yağları gibi malzemeler tekrar kullanılmak üzere geri dönüştürülebilir. Bu geri dönüşüm sonrasında, aynı hammadde ile üretilen farklı ürünler ortaya çıkar.
Kullanılmış mobilyaların onarılması, tekrar kullanılması ya da satılması, kullanılmış giysilerin bağışı ya da satışı, doldurulabilen kalemler yeniden kullanıma örnek olabilir. Bunların yanında birçok yaratıcı yeniden kullanım örnekleri de vardır. Örneğin kullanılmayan kavanozdan kumbara yapmak, araba lastiğini rengarenk boyayıp saksı haline getirmek de yeniden kullanımdır.
Bu örnekler, atık azaltma, doğal kaynakların korunması ve sürdürülebilirlik açısından geri dönüşüm ve yeniden kullanımın önemini vurgular. İnsanlar ve işletmeler, günlük yaşamda bu uygulamaları benimseyerek çevreye olumlu katkılarda bulunabilirler.
İş Bankası olarak, Şişecam Topluluğu tarafından 2011 yılında hayatan geçirilen “
Cam Yeniden Cam” projesinin destekçisi olmaktan mutluluk duyuyoruz. Proje kapsamında, 2011 yılından bu yana 256.760 ilköğretim öğrencisine geri dönüşüm konusunda eğitimler verildi, 20 bini aşkın cam kumbarası belediyelerin kullanımına sunuldu ve 1.306 bin ton cam atığının geri dönüşümü sağlandı. Böylece 470.174 otomobilin 10 bin kilometre boyunca trafikten çekilmesine eşdeğer karbon emisyonu önlendi, geri dönüşüm sayesinde elde edilen enerji tasarrufu 54.854 konutun bir yıllık ısınma ve sıcak su ihtiyacını karşılayacak seviyeye ulaştı ve 40.324.727 ağacın bir yılda temizlediği havaya eşdeğer karbondioksit salımını önlendi. Geri dönüşüm ve yeniden kullanımın artarak devam etmesini destekliyor, bu konuda hassas davranan tüm kurumları ve kişileri tebrik ediyoruz.
“Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. İşbu blog sayfası aracılığı ile sunulan tavsiyelere dayanarak alınan/alınacak yatırım kararlarının ve yapılan/yapılacak alım satım vb. işlemlerinden ve bu işlemlerin olası neticelerinden Türkiye İş Bankası A.Ş. herhangi bir surette sorumlu değildir."