Sera Gazı Nedir?
Sera gazları dünyamız için oldukça önem taşır. Dünyayı ısıtmakta büyük bir role sahip olan sera gazları, atmosferde ısıyı hapseden gazlardır. Farklı gazların birleşiminden oluşan bu gazlar nitröz oksit, karbondioksit, metan, su buharı gibi gazları barındırır. Farklı kimyasal özelliklere sahip olan bu gazlar sabit halde de atmosferde kalmaz. Kendi içlerinde bir döngüye sahip olan sera gazları güneş ışınlarından oluşabildikleri gibi dünyamız içindeki faaliyetler kapsamında da meydana gelir.
Sera Gazı Nasıl Oluşur?
Sera gazının oluşumuna yol açabilecek birden fazla etken olduğunu söyleyebiliriz. Hem doğal hem insan kaynaklı şekilde oluşabilen sera gazları, atmosfere salınırlar. Sera gazı oluşumuna yol açan etkenler ise şu şekilde sıralanabilir:
● Doğal gaz, kömür ya da petrol gibi fosil yakıtların yanması karbondioksit emisyonlarını arttırdığı için sera gazı oluşmasına yol açar.
● Şehirleşmenin hızla artması, buna bağlı olarak ormanlar başta olmak üzere yeşil alanların azalması, yok edilmesi ya da ortadan kaldırılması fotosentez yoluyla atmosferde bulunan karbondioksitin emilmesini engeller. Bu durum karbondioksit emisyonlarını arttırır ve sera gazı oluşmasına yol açar.
● Sanayi faaliyetlerinin, fabrikaların, kimyasal işlemlerin ve çimento üretimi gibi endüstriyel süreçlerin büyük bir hız ile arttığı göz önünde bulundurulduğunda, bu gibi sebepler dolayısıyla da sera gazı oluşumunun meydana geldiği görülür.
● Volkanik patlamalar gibi önüne geçilmesi zor doğal süreçler de sera gazı oluşumuna yol açabilir.
Sera Etkisi Nedir?
Sera gazları kendiliğinden atmosferde bulunan bir gaz çeşididir. Sera etkisiyle atmosferde bulunan bu gaz güneş ışınlarını dünyaya yönlendirir ve geçirgen hâle getirir. Bunun sonucunda yüzeyden yayılan kızılötesi radyasyon emilir ve atmosferde asılı kalır. Buna bağlı olarak dünyanın ısısı artar, atmosferde sıcaklık birikmeye başlar.
Sera etkisinin zararlı onlarca etkisi olduğu söylenebilir. Atmosferde tutulma meydana gelmesi, iklim değişiklikleri, yüzey ısısında ve kızılötesi radyasyon miktarında artış sera etkisinin en zararlı etkileri arasındadır.
Sera Etkisine Neden Olan Gazlar Nelerdir?
Dünya için oldukça zararlı olan sera etkisi, iklim değişikliği başta olmak üzere pek çok problemi beraberinde getirir. Bununla birlikte sera gazının artmasına yol açabilecek birden fazla etken olduğunu, sera etkisine neden olan gazların ise farklı gruplar ile sınıflandırıldığını söylemek gerekir.
Karbondioksit (CO2)
Sera etkisi artışına yol açan ilk ve en önemli gaz karbondioksittir. Fosil yakıtların yanması, her geçen gün artan sanayi faaliyetleri, ormanların yok edilmesi, tarımsal faaliyetler ve araç emisyonları gibi insan faaliyetlerinin büyük bir çoğunluğu karbondioksit miktarının artmasını sağlar. Karbondioksit miktarının artmasıyla birlikte sera gazı ortaya çıkar.
Metan (CH4)
Sera etkisine neden olan bir diğer gaz ise metan gazıdır. Organik atıkların ayrışması ile ortaya çıkan aynı zamanda fosil yakıt üretimi veya doğal gaz sızıntıları gibi kaynaklar sebebiyle de ortaya çıkabilecek metan gazı, dünyanın sera etkisi ile karşılaşmasına yol açan gazların başında gelir. Karbondioksitten daha güçlü bir sera gazı olduğu için daha tehlikeli olduğunu söylemek mümkündür. Ancak metan gazı karbondioksit ile karşılaştırıldığı takdirde atmosferde daha düşük konsantrasyonlarda bulunduğu görülür. Bu durum da metan gazının ayrıştırıcı, önemli bir özelliğidir.
Azot Oksit (N2O)
Sera etkisine neden olan gazlar listesinde bulunan bir diğer gaz ise azot oksitlerdir. Azot oksitler endüstriyel faaliyetler başta olmak üzere fosil yakıt yanması gibi pek çok sebepten meydana gelebilir. Ozon oluşumuna katkıda bulunan azot oksitler, sera gazları olarak da etkili oldukları için oldukça tehlikelidirler.
Sera Gazı Nasıl Azaltılır?
Dünya nüfusunun hızla arttığı göz önünde bulundurulduğunda sera gazı emisyonu gibi problemlerin de artmakta olduğu görülür. Dünyanın yaşanabilir bir hâl alması, iklim problemleri başta olmak üzere sera gazı sebebiyle meydana gelen problemlerin minimize edilmesi için alınması gereken bazı önlemler vardır. Bütün insanlar tarafından alınması gereken bu önlemler, dünyanın yaşanması mümkün bir yer olarak kalmasını destekler.
Sera gazının azaltılması için yapılması gereken ilk ve en önemli etken enerji kullanımını daha temiz hâle getirmektir. Güneş, hidroelektrik, rüzgâr ya da jeotermal gibi yöntemler ile temiz enerji elde etmek sera gazının minimize edilmesi konusunda etkilidir. Fosil yakıtların kullanımını mutlaka azaltmak gerekir.
Sera gazının oluşmasını engellemek için alınması gereken önlemlerden bir diğeri ise enerji verimliliğine yeterince özen göstermektir. Gereksiz enerji tüketimlerinden kaçmak, yalıtım konusunda etkili binalar kullanmak, enerji açısından verimli cihazlar tercih etmek ve ulaşım araçlarında elektriğe yönelmek, sera gazının etkilerinden korunabilmek adına faydalıdır.
Sera gazının oluşmasına yol açan sebepler göz önünde bulundurulduğunda hızla yok edilen ormanların listenin üst sıralarında geldiği görülür. Ağaçlandırma ve ormancılık projelerine özen göstermek ve daha fazla alanın yeşil olmasını sağlamak atmosferde bulunan karbondioksit emiliminin maksimize edilmesini sağlayacağı için sera gazı emisyonları üzerinde de azaltıcı bir etki yaratır.
Sera Gazı Zararları Nelerdir?
Sera gazı türü olarak değerlendirilebilecek farklı gaz çeşitleri olduğunu ve her birinin atmosfer için tehlike arz ettiğini söylemek mümkündür. Sera gazının ilk ve en belirgin zararı küresel ısınma ve iklim değişikliğidir. Sera gazında görülen artış iklim sistemini etkilerken iklim değişikliğini beraberinde getirir. Bu durum, dünyada yaşayan bütün canlılar için önemli bir tehlike olarak değerlendirilir. Bununla birlikte ekosistemde meydana gelen değişiklikler ve deniz seviyesinin yükselmesi gibi tehlikeler de sera gazının zararları arasındadır. Dünyada yaşayan bütün canlıların sağlığına dair olumsuz etki yaratan sera gazı, tarımsal zarara da sebep olur.
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. İşbu blog sayfası aracılığı ile sunulan tavsiyelere dayanarak alınan/alınacak yatırım kararlarının ve yapılan/yapılacak alım satım vb. işlemlerinden ve bu işlemlerin olası neticelerinden Türkiye İş Bankası A.Ş. herhangi bir surette sorumlu değildir.