Hem uluslararası hem de yurt içi ticaret faaliyetlerinde oldukça yaygın kullanılan bir yöntem olan Akreditif'e ilişkin uygulama koşullarına, avantaj ve dezavantaj bilgilerine ve önemli hususlara Bankamız aracılığıyla ulaşabilirsiniz.

Akreditif

Yurtiçi Akreditif İskontosu

İhracat Akreditiflerine Teyit

İskontolu İthalat Akreditifleri

Akreditif (Letter of Credit- L/C, LC, LOC)

Akreditif, alıcının talep ve talimatına dayanarak bir bankanın, belli bir tutara kadar, belli bir vade dahilinde, belli belgelerin ibrazı karşılığında ve öngörülen şartların yerine getirilmesi kaydıyla satıcıya ödeme yapacağını, lehtar tarafından keşide edilen poliçeleri kabul veya iştira edeceğini satıcıya karşı yazılı olarak taahhüt etmesidir.

Hem uluslararası hem de yurtiçi ticarette kullanılır. Çünkü banka(lar), alıcı ve satıcıdan bağımsız olarak tarafsızdır sadece akreditifte belirlenen kurallara göre ve ibraz edilen belgeler üzerinden işlem yaparlar. Böylece farklı zaman dilimleri ve binlerce km mesafeleri nedeniyle oluşan iletişim zorlukları giderilerek güvenli ticaret yapılır.

Akreditifler, Milletlerarası Ticaret Odasının yayınladığı "Akreditiflere İlişkin Birörnek Usuller ve Uygulama Kuralları" broşürüne tabidir.

Akreditif Kavramları

Amir (Applicant) – ithalatçı ya da alıcı – akreditif açılış talimatını veren taraftır.

Lehdar (Beneficiary) – ihracatçı ya da satıcı – lehine akreditif açılan taraftır.

Amir Banka (Issuing bank) – amirinin talimatıyla akreditifi açan bankadır.

İhbar Bankası (Advising bank) – amir bankanın talebi üzerine akreditifi ihbar eden bankadır.

Teyit Bankası (Confirming Bank)- amir bankanın talebi veya verdiği yetki üzerine akreditife teyidini ekleyen bankadır.

Görevli Banka (Nominated Bank) – akreditifin kullanımda olduğu banka veya herhangi bir banka nezdinde kullanılır biçimde açılmış bir akreditifte herhangi bir bankadır.

Rambursman Banka (Reimbursing Bank) – amir bankanın hesabının bulunduğu bankadır.

Rezerv (Discrepancy) – uygunsuzluk- akreditif şartlarının yerine getirilmemesi durumudur.

Akreditif Vadesi (Expiry Date)- satıcının evrakları bankasına ibraz edebileceği son tarihdir.

Yükleme Vadesi (Last date of shipment) - satıcının malları yükleyebileceği son tarihdir.

İbraz Süresi (Presentation Period) – malların yüklendikten sonra bankaya ibraz edilmesi gereken süredir.

Akreditif Çeşitleri

Rotatif Akreditif (Revolving Documentary Credit)

Rotatif akreditif, alıcı ile satıcı arasında süreklilik gösteren bir alım-satım anlaşmasının olması durumunda kullanılır. Her yükleme için ayrı ayrı akreditif açtırmak yerine kararlaştırılan süre boyunca yapılacak tüm yüklemeleri kapsamak üzere tek bir akreditif açtırılır. Akreditif otomatikman yenilenerek kullanılabilir hale gelir. Rotatif akreditifler, zamana veya miktara bağlı olarak açılırlar.

Red-Clause Akreditif (Red-Clause Documentary Credit)

Red-Clause akreditifler satıcının malları hazırlaması için ön finansman ihtiyacının olduğu durumlarda kullanılır. Bu tip akreditiflerde akreditif tutarının bir kısmı veya tamamı malların sevkiyatından önce satıcıya peşin olarak ödenir. Akreditifin red-clause olarak adlandırılmasının sebebi, mektupla açılan akreditiflerde, bu özelliğe dikkat çekilebilmesi için peşin ödeme şartının kırmızı ile yazılmasıdır. Günümüzde böyle bir duruma rastlanılmamakla beraber akreditifler red-clause olarak anılmaya devam etmektedirler.

Stand-by Akreditif (Stand-by Credit)

Stand-by akreditifler, bir tür garantidir. Akreditifi açan banka, akreditif lehtarına karşı üçüncü bir şahıs adına garanti vermekte, üçüncü şahıs ile yapılmış olan sözleşmenin yerine getirilmemesi halinde ödemede bulunulacağını teyit etmektedir. Stand-by akreditiflerde ödemenin yapılabilmesi için ibraz edilen belge, sevk belgesi olmayıp. garanti konusu işlemin yerine getirilmediğini gösterir belgedir.

Devredilebilir Akreditif (Transferable Documentary Credit)

Devredilebilir akreditiflere ilk lehtarın malın asıl satıcısı veya üreticisi değil de komisyoncusu/aracısı olduğu durumlarda başvurulmaktadır. Bu aracı firmalar ihraç malını kendi üretmeyip, bu malı üreten veya temin eden ikinci lehtara veya lehtarlara ihraç imkanı sağlamakta, yeterli parasal güce sahip olmadıkları veya banka kredisi sağlayamadıkları durumlarda bir finansman aracı olarak devredilebilir akreditifleri tercih etmektedirler. Bir akreditif, amir banka tarafından sadece açık bir biçimde "devredilebilir" olarak adlandırıldığı takdirde devir yapılabilir.

Uygulama

1- Alıcı ile satıcı sözleşme yapar.

2- Alıcı bankasına akreditif açma talimatı verir.

3- Alıcının bankası (amir banka) akreditif metni hazırlar ve satıcının bankasına (aracı bankaya) iletir.

4- Aracı banka, satıcıya akreditif metnini iletir.

5- Satıcı akreditif şartlarına uygun olarak mallarını yükler, belgelerini hazırlar.

6- Satıcı tüm belgeleri süresi içerisinde bankasına ibraz eder.

7- Aracı banka, belgeleri amir bankaya gönderir.

8- Amir banka belgeleri inceler ve uygun ise ödeme yapar veya vadede ödeme yapma taahhüdünde bulunur.

9- Amir banka, belgeleri alıcıya teslim eder.(*)

10- Alıcı malını gümrükten çeker.

(*)Görüldüğünde ödemeli akreditiflerde belge tesliminde önce amir tarafından ödemenin yapılması gerekirken, vadeli ya da kabul kredili akreditiflerde ödeme vadesinde ya da poliçe vadesinde ödeme gerçekleştirilir.

Amir banka ile lehdar farklı ülkelerde olması sebebi ile lehdar hesabının bulunduğu bir banka ile de çalışmak isteyebilir. Bu banka, aracı banka (intermediary bank) olarak anılır.

Satıcının (lehdarın) bankası olan aracı banka, amir bankanın verdiği yetkiye göre;

İhbar bankası (Advising Bank),

Teyit bankası (Confirming Bank)veya

Görevli banka (Nominated Bank)

olarak isimlendirilir.

Önemli Hususlar

Alıcı için:

Akreditif şartlarının sözleşmeye uygun olduğundan emin olun.

Akreditifte sadece ihtiyacınız olan bilgi ve belgeleri talep edin, gereksiz teknik detaya girmekten kaçının.

İhracatçının hazırlayamayacağı belgeleri talep etmeyin.

Akreditifte talep ettiğiniz bilgiler için belge talep edin. Bankaların sadece belge üzerinden inceleme yapacağını unutmayın.

Malın sözleşmeye uygunluğu ile ilgili tereddüdünüz varsa gözetim raporu isteyin.

Tereddüt ettiğiniz durumlarda bankanızdan yardım alın.

Satıcı için:

Satış sözleşmesini ticari iş akışınıza uygun hazırlamaya dikkat edin.

Akreditifi ilk açıldığında dikkatlice inceleyin. Uygun görmediğiniz / yerine getiremeyeceğiniz bir şart var ise değişiklik talep edin.

Akreditifteki vadelerin ya da sürelerin yükleme yapmak, belgeleri hazırlamak ve ibraz etmek için yeterli olduğundan emin olun.

Hizmet aldığınız tarafların (nakliyeci, sigortacı vs.) istenen belgeleri ne kadar sürede hazırlayacağını bilin.

Sadece akreditifte istenen belgeleri hazırlayın, istenmeyen belge eklemeyin.• Hazırlanan belgelerin akreditif şartlarına uygun olduğuna emin olun.

Belgeleri olabildiğince erken bankanıza teslim edin ki rezerv tespit edilmesi durumunda düzeltmeye zamanınız kalsın.

Belgelerin amir bankaya rezervli gönderilmesi durumunda ödemenin gecikecebileceğini ya da hiç ödenmeyebileceğini dikkate alın.

Eğer mümkünse firmanızda akreditifi kontrol, koordinasyon ve işlem takibi için en az bir kişi görevlendirin.

Avantaj/Dezavantaj

Avantajı

Alıcı için:

Akreditif şartlarını ödeme yapılmadan önce belirleme imkanı verir.

Malların ne zaman, nerede, nasıl yükleneceğini belirleyebilir.

Bankalarca, uygun olmayan belgeler karşılığında ödeme yapılmaması imkanı vardır.

Banka finansmanı imkanı verir.

Satıcı için:

Alıcıdan bağımsız olarak bankanın ödeme garantisini sağlar.

Ödeme malın teslimine değil yüklenmesine bağlıdır.

Banka finansmanı imkanı verir.

Dezavantajı

Alıcı için:

Uzmanlık gerektirir.

Diğer ödeme şekillerine göre daha masraflıdır.

Bankasında kredi limitinin olması gerekir.

Eksik belge talep etmesi durumunda malı çekmekte zorluk yaşayabilir.

Belgelerin ulaşmasının gecikmesi olasılığı vardır.

Satıcı için:

Uzmanlık gerektirir.

Diğer ödeme şekillerine göre daha masraflıdır.

Diğer ödeme şekillerine göre belge hazırlamak zordur

Uygun belge ibraz edemez ise malın bedelini tahsil edemez.